Pieter Baan Centrum: security integraal onderdeel van architectuur

Beveiliging moet integraal worden meegenomen in een gebouwontwerp, net als bijvoorbeeld duurzaamheid. Dat is althans de gedeelde visie van Mactwin en Jeroen Steenvoorden en Jeroen Spee van studio PROTOTYPE. Een goed voorbeeld hiervan is het entreegebouw van het nieuwe Pieter Baan Centrum in Almere. In deze case vertellen de architecten hoe ze tot een mooi, duurzaam én veilig ontwerp kwamen.

De twee jonge architecten, die samen afstudeerden in Delft, richtten in eind 2008 studio PROTOTYPE op. Inmiddels telt het bureau zo’n 12 medewerkers. De architecten geloven sterk in de kracht van integraal ontwerpen en de inzet van een multidisciplinair team. Voor de ontwerpopdracht van het entreegebouw gold – zoals gebruikelijk – een kader van unieke randvoorwaarden. In dit geval nadrukkelijk ook op het gebied van beveiliging. Daarop schakelde studio PROTOTYPE de externe expertise van Mactwin in.

Het entreegebouw geeft bezoekers, zoals advocaten en familieleden van ‘observandi’ toegang tot het Pieter Baan Centrum. De entree komt los te staan van de nieuwbouw van het Pieter Baan Centrum, maar maakt wel deel uit van de stedenbouwkundige eenheid van de Oostvaarderskliniek. Jeroen Steenvoorden: “We hebben een functioneel en veilig gebouw ontworpen dat goed past binnen deze stedenbouwkundige eenheid. Het gebouw dat we ontworpen hebben, is licht en geeft de suggestie van openheid.” Dit laatste lijkt haaks te staan op het gewenste hoge beveiligingsniveau, maar het tegendeel is waar. “Beveiliging is een integraal onderdeel van het ontwerp. Bezoekers merken nauwelijks dat ze zich in een high secure omgeving bevinden. We hebben de ervaring van de bezoekers – zoals familieleden – willen verzachten. Door de openheid en het vele licht in het ontwerp, kunnen bezoekers zich rustig en comfortabel naar het feitelijke Pieter Baan Centrum begeven en gaan ze vrijwel ongemerkt van een open naar een meer secure en uiteindelijk naar een high secure omgeving.”

Volg ons op Linkedin

Jeroen Steenvoorden: “We hebben een functioneel en veilig gebouw ontworpen dat goed past binnen deze stedenbouwkundige eenheid. Het gebouw dat we ontworpen hebben, is licht en geeft de suggestie van openheid.” Dit laatste lijkt haaks te staan op het gewenste hoge beveiligingsniveau, maar het tegendeel is waar. “Beveiliging is een integraal onderdeel van het ontwerp. Bezoekers merken nauwelijks dat ze zich in een high secure omgeving bevinden. We hebben de ervaring van de bezoekers – zoals familieleden – willen verzachten. Door de openheid en het vele licht in het ontwerp, kunnen bezoekers zich rustig en comfortabel naar het feitelijke Pieter Baan Centrum begeven en gaan ze vrijwel ongemerkt van een open naar een meer secure en uiteindelijk naar een high secure omgeving.”

Als de beveiliging zo’n hoge prioriteit heeft, dan moet je dat naar onze mening al in het ontwerp meenemen. Doe je dat niet dan moeten er in een later stadium allerlei zaken worden toegevoegd die ofwel niet goed passen in het ontwerp of niet optimaal functioneel zijn.”

Het huidige Pieter Baan Centrum (PBC) -forensisch psychiatrisch onderzoekscentrum van het Ministerie van Veiligheid en Justitie – in Utrecht is gedateerd en krijgt daarom een nieuw onderkomen in Almere. Het onderzoekscentrum wordt gehuisvest op het terrein van de Oostvaarderskliniek. De voorbereidingen startten in januari 2017, de oplevering vindt circa een jaar later plaats. Studio PROTOTYPE kreeg van het Rijksvastgoedbedrijf de opdracht om het entreegebouw te ontwerpen.