Gegevensverwerking bij cameratoezicht

Bij de inzet van cameratoezicht worden regelmatig persoonsgegevens verwerkt. Verwerking van persoonsgegevens valt onder de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). De toezichthoudende autoriteit in Nederland is de Autoriteit Persoonsgegevens.

Organisaties hoeven de verwerking van persoonsgegevens niet meer te melden bij de Autoriteit Persoonsgegevens, maar hebben een documentatieplicht. Dit houdt in dat organisaties op verzoek van de Autoriteit Persoonsgegevens met documenten (een register van verwerkingen) aan moeten kunnen tonen dat zij voldoen aan de privacy regelgeving. Daarnaast vraagt de Autoriteit om de risico’s van genoemde gegevensverwerkingen in kaart te brengen en passende maatregelen hierop te nemen.

Verplicht bijhouden register (ook als u al een bestaand camerasysteem hebt!)

Als eigenaar van een camerasysteem bent u sinds de invoering van de AVG verplicht een register bij te houden met alle activiteiten waarbij persoonsgegevens worden verwerkt. Onderstaande dient in ieder geval te worden opgenomen in dit register:

• Contactgegevens verwerkende partij
• Doel(en) van de verwerking van de persoonsgegevens
• Een beschrijving van de categorie van wie persoonsgegevens worden verwerkt (betrokkenen)
• Ontvangers van de persoonsgegevens (derden)
• De termijn waarbinnen de gegevens worden bewaard en gewist
• Een (algemene) beschrijving van genomen beveiligingsmaatregelen

Cameratoezicht in besloten ruimtes

Voor het fotograferen of filmen ín niet ‘voor het publiek toegankelijke ruimtes’, zoals een huis, tuin of op kantoor gelden strengere regels. Hier verwachten mensen privacy te hebben. Filmen of fotograferen is verboden tenzij dit is aangekondigd én er geen geschikt alternatief te bedenken is. Het maakt daarbij niet uit of de camera ergens is opgehangen of door iemand wordt vastgehouden. Ook het in bezit hebben van een foto of film die op deze, verboden, manier is gemaakt, is dus verboden. Een werkplek is zo’n besloten omgeving waar niet zomaar gefilmd of gefotografeerd mag worden. De werkgever moet werknemers informeren over cameratoezicht, bijvoorbeeld via het bedrijfsreglement of opgehangen bordjes.

Verborgen camera’s

Slechts in zeer uitzonderlijke gevallen mogen verborgen camera’s worden ingezet. Meestal hebben deze tot doel om werknemers te betrappen op onregelmatigheden. Er gelden dan drie belangrijke criteria:

1. De werkgever mag alleen specifiek die werknemers filmen die mogelijk betrokken zijn. Dus niet preventief iedereen.
2. De werkgever moet vooraf hebben gemeld dat er verborgen camera’s gebruikt kunnen worden. Hij hoeft niet te zeggen wanneer ze worden geïnstalleerd of waar ze komen te hangen.
3. Inzet van verborgen camera’s moet proportioneel zijn. Er moeten geen andere mogelijkheden (zoals detectiepoortjes bij de personeelsuitgang) zijn om de onregelmatigheden aan te pakken.

De wet is hier streng, omdat toezicht met een verborgen camera een zware inbreuk op de privacy is. U moet dus kunnen laten zien dat u echt niet anders kunt dan deze vérgaande maatregel in te voeren. Maar ook bij ‘gewoon’ cameratoezicht geldt: houdt u aan de regels en zorg ervoor dat u zelf geen misdrijf pleegt.

Gebruik als bewijs

Wat nu als illegaal verkregen beelden een misdrijf (bijvoorbeeld een inbraak of diefstal) laten zien? Veel mensen denken dat die beelden dan onbruikbaar zijn. Dit is onjuist. De Nederlandse politie mag dergelijke beelden gewoon gebruiken bij opsporing van strafbare feiten en ook een werkgever kan zulke beelden inzetten in bijvoorbeeld een ontslagprocedure. De maker van de beelden loopt echter wel het risico op een boete of zelfs een gevangenisstraf. De politie zelf mag als overheidsinstantie geen beelden gebruiken die onrechtmatig zijn verkregen door zelf opgehangen camera’s. Dit geldt ook voor opnames afkomstig van camera’s die op verzoek van de politie door burgers of een bedrijf zijn geplaatst. Voor overheidsorganisaties gelden wat dat betreft strengere regels.